Với nhiều người, nghỉ hưu bao hàm nhiều ý nghĩa khác nhau: Là thời gian nghỉ ngơi sau một quá trình lao động miệt mài, là cơ hội để hiện thực hóa những giấc mơ thời trẻ chưa thực hiện được, là dịp song hành cùng con cái trong những bước đi quan trọng của cuộc sống trưởng thành. Nhưng với nhiều người khác, viễn cảnh nghỉ hưu thực tế không chỉ toàn màu hồng như vậy.
Sẵn sàng hay chưa?
Một phỏng vấn đầu năm 2015 của Ngân hàng HSBC với những người trong độ tuổi lao động cho thấy:
- 69% người được hỏi cho biết họ lo ngại không đủ tiền để nghỉ hưu.
- Với 85% người, quỹ hưu trí không phải là ưu tiên hàng đầu trong kế hoạch tiết kiệm.
- 38% người được hỏi cho biết chưa có ý định chuẩn bị cho nghỉ hưu. Đáng lo ngại hơn, khi hỏi những người trong độ tuổi sắp nghỉ hưu (từ 45 tuổi trở lên), có tới 32% thậm chí chưa hề nghĩ tới việc chuẩn bị sau khi hết tuổi lao động.
Ở độ tuổi thanh niên, khi được hỏi bạn có kế hoạch gì cho nghỉ hưu, nhiều người sẽ bật cười. Thứ nhất, vì nó quá xa vời và viển vông. Thứ hai, kế hoạch cho ổn định và tận hưởng cuộc sống còn đang tiếp nối, không nhiều người có thời gian và tâm sức để kéo giãn kế hoạch 5 năm, 10 năm thành kế hoạch 30 hoặc 40 năm với nhiều tham số tác động. Thứ ba, với tâm lý lạc quan của tuổi trẻ, ai cũng sẽ nghĩ vẫn còn nhiều thời gian.
Nhưng thử lật ngược lại vấn đề, nếu y học đang ngày càng phát triển giúp kéo dài tuổi nghỉ hưu, nếu tuổi già đồng nghĩa với việc bạn không còn thu nhập, nếu nghỉ hưu cũng song song với việc chi phí chăm sóc sức khỏe tăng cao, nếu các khoản nợ thế chấp, tiêu dùng tiếp tục đè nặng bạn khi về già, nếu khủng hoảng kinh tế đang tác động ngày càng trầm trọng, nếu rất nhiều người đã nghỉ hưu đang hối tiếc vì không tiết kiệm sớm hơn hoặc nhiều hơn… bạn có muốn nghĩ lại về một kế hoạch dự phòng?
Đánh đổi
Một viễn cảnh nghỉ hưu an nhàn đòi hỏi một sự chuẩn bị tương xứng và nên được bắt đầu càng sớm càng tốt. Với những người đã nghỉ hưu, kinh nghiệm chỉ ra rằng bạn nên bắt đầu chuẩn bị cho nghỉ hưu muộn nhất là vào độ tuổi 30. Bắt đầu bằng việc nghĩ đến mức sống bạn muốn khi nghỉ hưu và ước lượng bao nhiêu là đủ để đảm bảo điều đó. Thống kê cũng cho biết, trung bình một người có khoảng 20 năm để nghỉ hưu.
Những ưu tiên tiết kiệm để du lịch, để đầu tư vào bất động sản, để chuẩn bị kế hoạch du học cho con cái… bao giờ nghe cũng hấp dẫn hơn tiết kiệm cho nghỉ hưu hay cho những rủi ro không lường trước được. Tuy nhiên, gợi ý về việc cắt giảm chi tiêu hàng ngày, giảm thiểu việc ăn ngoài, hạn chế du lịch hay chuyển xuống một ngôi nhà nhỏ hơn đều là những lựa chọn mà nhiều người đang đánh đổi để chuẩn bị cho một tương lai nghỉ hưu vững chắc hơn.
Thay vì việc chi tiêu hết thậm chí vượt quá thu nhập đều đặn của mình, quan niệm mới được nhiều người ủng hộ là tập trung tiết kiệm những khoản nhỏ nhưng đều đặn, xin ý kiến chuyên gia tư vấn và chủ động nâng cao nhận thức về quản lý tài chính cá nhân đặc biệt trong giai đoạn khủng hoảng như hiện tại. Không quá sớm để nghĩ đến những chủ đề này, nhưng muộn còn hơn không!
Rõ ràng, không ai có thể tiên đoán chính xác tương lai, nhưng ai cũng có thể cân nhắc các xác suất của nó và chủ động “tô hồng” tương lai ấy với sự chuẩn bị của riêng mình.
Linh Đàm
Bài viết có sử dụng tư liệu Báo cáo Toàn cầu HSBC 2015
Bài viết gốc: Tương lai của nghỉ hưu– CafeBiz, Tháng 5/2015