Benedict Cumberbatch là kiểu diễn viên đặc biệt. Một số người phù hợp- cũng như cố gắng xây dựng thương hiệu cá nhân của mình với một mô típ nhân vật điển hình: chính diện, phản diện, phim hài hay tâm lý, hành động. Nhưng Benedict thì khác. Nam diễn viên có khả năng hoá thân cho hầu hết các mô típ khác nhau, từ một thám tử lừng danh và bí hiểm đến một thiên tài toán học đồng tính, hay mới đây nhất là siêu anh hùng với phép thuật phù thuỷ… mà vai diễn nào cũng để lại dấu ấn.
Cho đến khi tìm hiểu về bản thân Benedict, nhiều người mới bớt tự hỏi tại sao về cách anh “sống” trong từng nhân vật đặc biệt đến vậy. Bởi đơn giản, chính Benedict cũng là một người đặc biệt!
“Báu vật” nước Anh
Chào đời ngày 19/7/1976 tại London (Anh), Cumberbatch thừa hưởng gen nghệ thuật từ cha mẹ và nền tảng quý tộc từ người ông Henry Carlton Cumberbatch từng tham gia cả hai Thế chiến và là nhân vật nổi bật trong xã hội thượng lưu London hay cố của anh Henry Arnold Cumberbatch, nguyên viên tổng lãnh sự của Nữ hoàng Victoria ở Thổ Nhĩ Kỳ và Lebanon.
Cumberbatch theo học tại trường nội trú Brambletye từ năm 8 tuổi và sau đó học tiếp hệ cử nhân tại trường nam sinh Harrow- một trong những trường nội trú lâu đời và danh giá bậc nhất nước Anh. Tài năng diễn xuất của Cumberbatch đã bộc lộ ngay từ nhỏ khi anh tham gia trong câu lạc bộ kịch Rattigan Society- câu lạc bộ kịch chủ chốt của Harrow. Chứng kiến Cumberbatch trong một vài vở diễn của Shakespeare, Martin Tyrel, giáo viên kịch của anh đã phải thốt lên “cậu ấy là diễn viên nhí xuất sắc nhất mà tôi làm việc cùng”.
Sau khi tốt nghiệp Harrow, Cumberbatch dành một năm để đi tình nguyện tại một tu viện Tây Tạng ở Ấn Độ với tư cách giáo viên tiếng Anh. Sau đó anh theo học kịch tại Đại học Manchester và tốt nghiệp Thạc sĩ Khoa học xã hội trong lĩnh vực Diễn xuất Cổ điển tại Học viện Âm nhạc và Kịch nghệ London.
Từ 2001, Cumberbatch bắt đầu tham gia đóng vai chính trong hàng chục vở kịch tại các sân khấu của nhà hát Almeida, Royal Court và Nhà hát Hoàng gia Quốc gia. Cống hiến không mệt mỏi của Cumberbatch được ghi nhận với đề cử giải Olivier cho màn trình diễn xuất sắc trong vở Hedda Gabler và chiến thắng bốn giải Olivier trong đó có cả giải Hồi sinh xuất sắc nhất với vai chính nhà quý tộc David Scott- Fowler trong vở kịch After the Dance. Nối tiếp con đường của Sir Olivier khi bắt đầu sự nghiệp với sân khấu cổ điển và bước sang truyền hình, điện ảnh và tiếp tục gặt hái thành công, Cumberbatch từng được một tờ báo ví như “người duy nhất hiện tại tiệm cận được đẳng cấp của Laurence Olivier”.
Dù hiện tại, sự nghiệp của Benedict Cumberbatch đã vươn xa hơn lĩnh vực sân khấu mà lan sang cả truyền hình, điện ảnh, thu âm và sản xuất phim- ở tầm quốc tế thậm chí báo chí xứ sương mù còn ưu ái gọi anh bằng cái tên “báu vật nước Anh” nhưng Benedict Cumberbatch vẫn miệt mài tham gia sân khấu kịch, gần đây nhất, anh cũng đảm nhiệm vai chính Hamlet tại nhà hát Barbican (London) từ tháng 8 năm 2015.
“Tôi sẽ còn đi một quãng rất dài nữa”
Bắt đầu sự nghiệp bằng một loạt các vai diễn lớn nhỏ từ vai phụ trong Atonement (2007)- bộ phim được đề cử Oscar đến vai chính trong các phim truyền hình như Hawking (2004), The Last Enemy (2008), Van Gogh: Painted with Words (2010)… nhưng bước ngoặt khiến sự nghiệp Benedict thăng hoa phải kể đến vai diễn chính Sherlock Holmes trong dự án phim chuyển thể của đài BBC. Thay vì trung thành với tiểu thuyết, loạt phim của BBC lại đặt bối cảnh câu chuyện trong thế kể 21, với việc Sherlock Holmes và bác sĩ Waston phá án với sự trợ giúp của Internet và iPhone, tạo nên sự hấp dẫn đặc biệt cho bộ phim.
Benedict Cumberbatch đã thổi một luồng gió mới vào nhân vật Sherlock Holmes, vốn được “đóng khung” cho Robert Downey Jr. Sherlock Holmes của Cumberbatch hiện lên không chỉ bởi phong cách lịch lãm kiểu quý tộc Anh, ánh mặt lạnh lùng nhưng sắc sảo, tài suy luận có một không hai mà còn bởi những màn đối đáp hài hước với Waston- hình tường đã thu hút hàng triệu người hâm mộ và giúp bộ phim gặt hái hàng loạt giải thưởng danh giá như BAFTA, Emmy hay Quả cầu vàng.
Không có vẻ ngoài điển trai kiểu siêu mẫu, nhưng diễn xuất sắc sảo và tinh tế của Cumberbatch vẫn khiến cho anh có cả một cộng đồng fan đông đảo luôn dõi theo. Anh được xem như “Biểu tượng tình yêu của phái nữ”- danh hiệu dành cho những nhân vật có sức quyến rũ với người khác giới nhờ sự thông minh và vẻ ngoài quyến rũ của họ. 2012, tạp chí Tatler còn liệu kê Cumberbatch trong danh sách “Những người độc thân đáng chọn nhất nước Anh”. Benedict còn hài hước chia sẻ “Tên tội thậm chí còn được dùng làm động từ thay cho từ ‘chinh phục khán giả’ nữa chứ. Điều này quả thực điên rồ, vui nhộn và đầy vinh hạnh”.
Không chỉ có Sherlock Holmes để Benedict thể hiện tài năng diễn những vai thiên tài. Anh còn sở hữu một loạt những bộ phim như vậy: Một Stephen Hawking lỗi lạc trong Hawking (2004), một Van Gogh với tài năng hội hoạ tột đỉnh trong Painted with Words (2010). Một sáng lập Wikileaks Julian Assange trong The Fifth Estate (2013). Một Khan có trí tuệ lẫn sức mạnh hơn người trong Star Trek Into Darkness. Một Alan Turing với khả năng giải mã xuất sắc nhưng đời sống cá nhân phức tạp trong The Imitation Game (2014). Và chưa dừng lại ở đó, mới đây, Cumberbatch lại xuất sắc hoá thân vào vai bị bác sĩ phẫu thuật kiêm siêu anh hùng kiêu ngạo Dr Strange trong dự án mới của Marvel ra mắt cuối tháng 10 năm 2016 vừa qua.
Bên cạnh sân khấu, truyền hình và điện ảnh, Benedict tài năng còn tham gia tích cực trong mảng thu âm với công việc phát thanh và đã thực hiện nhiều tác phẩm cho đài BBC. Năm 2012, Cumberbatch đảm nhận lồng tiếng và mô phỏng chuyện động bằng công nghệ motion- capture cho cả hai vai Rồng Smaug và Chúa tể hắc ám Necromancer trong loạt phim The Hobbit: An Unexpected Journey. Trong Augues: Osage Country, Cumberbatch còn thu âm ca khúc nhạc phim chính thức có tựa đề “Can’t Keep It Inside”. Và không dừng lại ở đó, cuối 2013, Benedict cùng với Adam Ackland, Pactrick Monroe, Ben Dillion và Adam Selves đã cùng hợp tác thành lập công ty sản xuất phim mang tên SunnyMarch Ltd.
Vào 2014, tạp chí Time đã đưa anh vào danh sách thường niên “Những người có ảnh hưởng nhất thế giới” của Time 100. Tháng 6 năm 2015, anh được phong tước Hiệp sĩ hoàng gia Anh cho những cống hiến vào nghệ thuật diễn xuất và từ thiện. Tháng 2 năm 2016, Cumberbatch được bổ nhiệm làm thành viên khách mời tại Lady Margaret Hall, Đại học Oxford. Bất chấp những danh hiệu và thành tựu đã đạt được, Benedict vẫn điềm đạm khẳng định: “Tôi sẽ còn đi một quãng rất dài nữa”.
Có một danh ngôn nào đó đã nói đại khái: Điều kỳ diệu xuất hiện khi bạn không từ bỏ, dù bạn thật sự muốn làm như thế. Vũ trụ luôn phải lòng với những trái tim cứng cỏi. Và có lẽ, Benedict Cumberbatch với trái tim cứng cỏi và nhiệt thành của mình, chính là một người được vũ trụ này “phải lòng” như vậy.
Linh Đàm
Bài viết gốc: Benedict Cumberbatch: Từ Sherlock Holmes đến Dr Strange và “Biểu tượng tình yêu của nước Anh” – CafeBiz, Tháng 11/ 2016