Bạn có nhớ hình ảnh về những lãnh đạo nữ mềm mỏng, nhưng quyết liệt, nhẹ nhàng nhưng cứng rắn đúng lúc, đứng đầu những tập đoàn lớn, trong những lĩnh vực được mặc định nên do nam giới đứng đầu như công nghệ, kỹ thuật? Trông họ có phải phong cách lên gân lên cốt và gồng mình để trở thành người đàn ông trong bộ suit hồng? Hay họ luôn tươi cười và trông như không khó khăn để đạt được mục tiêu? Bí quyết của họ là gì? Và bạn đã nghe đến khái niệm quyền lực mềm? Áp dụng ra sao trong công việc, hay cuộc sống của mình?
Quyền lực mềm (Soft Power) là một khái niệm do Giáo sư người Mỹ Joseph Samuel Nye, Jr. ở đại học Harvard đưa ra lần đầu tiên trong một quyển sách phát hành năm 1990, Bound to Lead: The Changing Nature of America Power. Ông giải thích rõ hơn về khái niệm này trong quyển sách phát hành năm 2004, Soft Power: The Means to Success in World Politics. Thuật ngữ này hiện được các nhà phân tích và chính trị gia sử dụng rộng rãi trên khắp thế giới.
Quyền lực mềm là?
Theo giáo sư Joseph Nye, quyền lực mềm là dùng khả năng giành được những thứ mình muốn thông qua việc gây ảnh hưởng để khiến người khác làm theo những gì mình muốn. Một đặc điểm của quyền lực mềm là không cưỡng bức, ép buộc. Ngược lại với quyền lực mềm là quyền lực cứng, mà dựa vào sức mạnh quân sự và kinh tế, quyền lực cứng được thực hiện chủ yếu bằng cách đe dọa về quân sự (trong đời sống như sa thải, kỷ luật…) và lôi cuốn về kinh tế, mua chuộc (trong đời sống như tăng lương, thăng cấp).
Khi thuật ngữ này chuyển sang thế giới kinh doanh, quyền lực mềm đề cập đến cách phụ nữ lãnh đạo. Một bài báo trên Tạp chí Kinh doanh Harvard từ đầu thập kỷ trước đã mô tả cách phụ nữ có xu hướng kêu gọi và thu hút người khác tham gia đối thoại và giải quyết vấn đề hơn là loại trừ mọi người và tự giải quyết vấn đề một mình.
Nói như các bậc thầy và nhà tư tưởng, đó là chìa khóa của sự thành công lâu bền và phần lớn là nhờ vào phụ nữ mà xu hướng này đã trở nên nổi tiếng. Nhưng nó là gì? Nói một cách đơn giản, quyền lực mềm là ứng dụng của trí tuệ cảm xúc.
Quyền lực mềm dựa trên khả năng định hình ưu tiên của người khác.
Trong một đánh giá năm 2009 của Google về các nhà quản lý nhằm mục đích biến họ trở thành những ông chủ tốt hơn, gã khổng lồ công cụ tìm kiếm nhận thấy rằng các kỹ năng như trở thành một huấn luyện viên giỏi, trao quyền cho nhóm của bạn và bày tỏ sự quan tâm đến sự thành công và hạnh phúc của nhân viên được đặt lên hàng đầu.
Và, trên một mức độ lớn, chúng ta có phụ nữ để cảm ơn vì điều này. Phụ nữ đã bắt đầu chiếm ưu thế trong các ngành nghề chủ chốt như ngân hàng và kế toán. Carol Bagnald, giám đốc thương mại của HSBC tại London, nói: “Phụ nữ đang bắt đầu kinh doanh nhiều hơn bao giờ hết, vì vậy ảnh hưởng của phụ nữ ngày càng tăng. Quyền lực tài chính ngày càng tăng của phụ nữ là rất lớn và các doanh nghiệp cần hiểu thị trường khách hàng đang phát triển này – và tận dụng nó”.
Các kỹ năng trong quyền lực mềm?
Nghiên cứu cho thấy phụ nữ là những người hòa giải xuất sắc, những nhà mạng lưới giỏi và họ ưu tiên xây dựng các mối quan hệ, thậm chí không thua kém nam giới.
Các kỹ năng chính bao gồm khả năng làm việc nhóm, đánh giá tình huống từ nhiều góc độ và giao tiếp hiệu quả. Các thuộc tính quan trọng là tầm nhìn, khả năng hùng biện, giao tiếp không lời và sự thu hút cá nhân. Nhưng tại sao những kỹ năng này lại mang lại chiến thắng lớn trong kinh doanh?
Cộng tác luôn là một mặt tích cực, nhưng chính nhu cầu công việc luôn thay đổi mới là yếu tố then chốt. Glenis Wade, một nhà tư vấn kinh doanh huấn luyện đội ngũ quản lý, nói: “Thế giới kinh doanh phụ thuộc vào thông tin và kiến thức và điều cần thiết là bạn phải có những người có thể giao tiếp và chia sẻ kiến thức một cách hiệu quả và tận dụng tối đa mọi người.“
Giao tiếp và lãnh đạo kém có thể dẫn đến giảm sự gắn bó và giữ chân của nhân viên, mất đi kiến thức và tính liên tục của công ty, điều này ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và dịch vụ và khả năng phát triển của công ty – đừng quên chi phí liên quan đến việc tuyển dụng liên tục để lấp đầy những những khoảng trống.
“Mặt mềm” của kinh doanh
Trí tuệ cảm xúc không phải là khái niệm mới, và cũng không phải là bảo bối của phụ nữ. Trên thực tế, Fiona Dent cho biết, theo kinh nghiệm giảng dạy của mình, đàn ông cũng giỏi trong việc chấp nhận khía cạnh nhẹ nhàng hơn trong hành vi kinh doanh như phụ nữ. Nhưng trở lại những năm 50 và 60 thì đó không phải là chuẩn mực, như những chương trình như Mad Men nhắc nhở chúng ta.
Wade nói: “Các kỹ năng lãnh đạo đều là về lý trí, chăm chỉ và kỹ thuật, và cảm xúc ở nơi làm việc sẽ không được coi là phù hợp. Nhưng đã có sự đổi mới về nơi làm việc từ cuối những năm 80 và hiện nay tỷ lệ phụ nữ trong lực lượng lao động cao hơn nhiều so với trước đây – và tất nhiên, cảm xúc thường gắn liền với cách phụ nữ hoạt động. Sự thay đổi này cùng với ảnh hưởng to lớn của cuốn sách của Daniel Goleman, Trí tuệ cảm xúc, đã cho phép tất cả chúng ta sử dụng trí tuệ cảm xúc ở nơi làm việc”.
Dù muốn hay không, chúng ta cũng cần có những kỹ năng nhẹ nhàng hơn nếu muốn giao tiếp hiệu quả với những nhân viên trẻ. Họ là những người đang thúc đẩy những thay đổi trong cách chúng tôi vận hành.
Dent nói: “Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rằng phần lớn bản chất thay đổi của thế giới kinh doanh là do cách mà những người trẻ muốn làm việc. Nó không nhất thiết là về việc đứng đầu một tổ chức, mà là về việc tìm kiếm công việc đáng giá “đối với tôi với tư cách là một cá nhân”. Thay vì sợ hãi ông chủ của họ, như cách mọi người đã từng làm, ngày nay họ không bị ảnh hưởng nhiều bởi quyền lực, vì vậy nó trở thành sự hợp tác, hợp tác và giao tiếp hiệu quả. “
Wade đồng ý: “Thế hệ millennial đều hướng tới sự chia sẻ. Vì vậy, cho dù bạn có được đội ngũ nhân viên tầm cỡ phù hợp hay không, bạn với tư cách là một nhà quản lý sẽ cần sức mạnh mềm như một kỹ năng để tương tác với thế hệ thiên niên kỷ sắp tới. Đó không phải là việc cau mày với họ nếu họ muốn kết nối, mà là trở thành một hình mẫu để kết nối”.
Các học giả kinh doanh đã nhận ra những thay đổi trong cách thức hoạt động của các công ty. Như Giáo sư Raymond Caldwell của Cao đẳng Birkbeck, Đại học London, nói với Tạp chí Quản lý Anh:
“Khi hệ thống phân cấp bị suy yếu và quyền hạn được phân chia, các nhà quản lý ngày càng được kỳ vọng sẽ vượt qua các ranh giới của tổ chức và tập hợp các đội và nhóm lại với nhau để quản lý sự thay đổi. Thông thường, điều này đòi hỏi sự phát triển của một tập hợp các kỹ năng mềm giữa các cá nhân: lắng nghe, giao tiếp, xây dựng nhóm, tạo điều kiện, đàm phán và giải quyết xung đột”.
Nhẹ nhàng sử dụng quyền lực mềm
Đi đôi với làm việc theo nhóm giúp giao tiếp hiệu quả – và việc không giao tiếp có thể gặp rủi ro. Tác giả và chuyên gia quản lý Peter Drucker nói: “60% của tất cả các vấn đề quản lý là kết quả của giao tiếp kém.”
Là một người tin tưởng vững chắc vào tầm quan trọng của quyền lực mềm, Drucker cảnh báo rằng nó không được cấp đủ tín nhiệm. “Giao tiếp tốt và quan hệ giữa các cá nhân là điều cấp thiết đối với hiệu quả kinh doanh tổng thể và tính bền vững. Tuy nhiên, chúng có xu hướng bị bỏ quên về tầm quan trọng của chúng”.
Marianna Fotaki, giáo sư đạo đức kinh doanh tại Trường Kinh doanh Warwick, đồng tình: “Một cách hữu ích để xác định lại mô hình kinh doanh là chấp nhận rằng đó không phải là cạnh tranh chặt chẽ, thắng thua mà thực sự là đôi bên cùng có lợi”. Cô trích dẫn ví dụ về công ty quần áo Patagonia mà đội ngũ quản lý của họ đã quyết định thay vì phát triển không ngừng, tái đầu tư vào chính con người và sản phẩm của mình. Công ty đã phát triển mạnh, cho thấy giá trị của kỹ năng mềm thay vì tăng trưởng bằng bất cứ giá nào.
Fotaki cho biết thêm: “Chúng tôi phải nhận ra một loạt các đặc điểm hữu ích ở tất cả con người và sau đó tìm cách xây dựng các mô hình kinh doanh dựa trên những đặc điểm đó”. Cô ấy khuyên bạn nên phát triển và nuôi dưỡng lực lượng lao động của bạn để bạn giữ họ. “Công ty là một nơi tốt để làm việc có cơ hội thực sự trở thành một công ty thành công theo cách thành công bền vững. Đó không phải là trả lương cao, mà là xây dựng điểm mạnh của mọi người và nuôi dưỡng họ. Và khiến mọi người cảm thấy những gì họ cống hiến có giá trị đối với công ty”.
Việc nắm bắt những kỹ năng này có thể là một thách thức nếu chúng không đến một cách tự nhiên.
Như Wade đã chỉ ra, không có nhiều cơ hội để các giám đốc điều hành bận rộn phát triển chúng và các khóa đào tạo thường liên quan đến các hoạt động dựa trên testosterone như bắn súng sơn. Do đó, cô ấy đã nghĩ ra nhiều cách sáng tạo hơn để dạy các kỹ thuật mềm, sử dụng không gian spa để tạo cơ hội cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp thấy được các kỹ năng trong hành động – và những cách này đang trở nên phổ biến với các ngành nam tính.
Các khóa học tại spa làm cho các nhóm cảm thấy được nuôi dưỡng, nhưng họ cũng học cách truyền đam mê và kết nối có ý nghĩa với đồng nghiệp. “Ví dụ, các đại biểu làm việc về giải quyết vấn đề, sẽ thực hiện một bài tập tư duy trong khi được điều trị bởi một nhà trị liệu, người dĩ nhiên là người làm gương cho lòng nhân ái ở nơi làm việc.” Và, tất nhiên, nhìn thấy một ông chủ đáng sợ hoặc một đồng nghiệp gây gổ trong chiếc áo choàng và dép đi trong nhà chỉ có thể là một trải nghiệm nhân văn, nâng cao trình độ.
Tác động qua lại giữa quyền lực cứng và quyền lực mềm
Quyền lực cứng và mềm có liên quan với nhau vì chúng đều là khía cạnh của khả năng đạt được mục đích của một người bằng cách ảnh hưởng đến hành vi của người khác. Sự khác biệt giữa chúng là một ở mức độ, cả về bản chất của hành vi và tính hữu hình của các nguồn lực. Quyền lực ra lệnh — khả năng thay đổi những gì người khác làm — có thể phụ thuộc vào sự ép buộc hoặc dụ dỗ.
Quyền lực hợp tác — khả năng định hình những gì người khác muốn — có thể phụ thuộc vào sức hấp dẫn của văn hóa và giá trị của một người hoặc khả năng điều khiển chương trình nghị sự của các lựa chọn chính trị theo cách khiến người khác không thể hiện một số sở thích bởi vì họ dường như quá không thực tế.
Quyền lực cứng và mềm đôi khi củng cố và đôi khi can thiệp lẫn nhau. Một nhà lãnh đạo ưa thích sự nổi tiếng có thể không thích thực hiện quyền lực cứng khi anh ta cần, nhưng một nhà lãnh đạo thích ném sức nặng của mình mà không quan tâm đến những ảnh hưởng đến quyền lực mềm có thể thấy những người khác đặt chướng ngại vật cản đường quyền lực cứng của anh ta.
Vì vậy, đừng sợ mặt nữ tính của bạn – nó có thể chính là tài sản lớn nhất của bạn.
Linh Đàm
—————————————————–
Bài viết tham khảo tư liệu của Forbes, Harvard Business Review, Director UK đồng thời thể hiện quan điểm của tác giả, thuộc bản quyền linhdam.co. Chào đón chia sẻ của độc giả.
Riêng với chia sẻ vì mục đích thương mại, đăng bài trên báo mà chưa có sự đồng ý của tác giả là KHÔNG ĐƯỢC PHÉP. Quý đối tác/bạn đọc có nhu cầu liên hệ với Linh về bản quyền, cơ hội hợp tác, hoạt động thương mại, vui lòng email tới info@linhdam.co hoặc linhngocdam@gmail.com.