Thời gian gần đây, mình bơi trở lại. Và thay vì việc bị thiếu thời gian như lúc đầu mình nghĩ, và cơ thể sẽ căng ra để cân đối với công việc, dự án, gia đình, giữ gìn sức khỏe, mình hạnh phúc và khỏe mạnh hơn hẳn.
Đó cũng là lúc, mình nghĩ nhiều hơn về các loại hormon tự nhiên, từ Oxytocin bằng việc âu yếm với Đô nhiều hơn, Dopamine bằng việc nỗ lực nhiều hơn trong công việc, và tất nhiên, Endorphin bằng việc luyện tập và sống lành mạnh hơn.
Vậy Endorphin là gì?
Endorphin bắt nguồn từ hai chữ “endogenous + morphine” nghĩa là morphin ở trong cơ thể. Thật kỳ diệu trong người chúng ta có sẵn morphin.
Endorphin tạo ra bốn tác dụng chính cho cơ thể: tăng cường sức đề kháng, giảm nhẹ cơn đau, làm bớt các stress, chậm sự lão hoá. Endorphin không phải là một phân tử đơn độc, có gần nhiều dạng, mạnh gấp bội các thuốc chống đau của người làm ra, mà không gây nghiện. Endorphin ráp vào các thụ thể chống đau nằm trong bộ não, tuỷ sống và các đầu dây thần kinh.
Có khi nào bạn tìm hiểu vì sao mình thấy nhẹ nhõm sau một chuyến chạy bộ, hay sau trận cười đã đời, ngộ nữa là lúc ăn cơm cắn vài trái ớt hiểm. Đó là lượng hormon endorphin được tiết ra.
Tác dụng của Endorphin thì sao?
Bằng cách thúc đẩy cảm giác hạnh phúc, endorphin có thể mang lại nhiều lợi ích cho cơ thể, bao gồm:
Giảm trầm cảm: Nhiều nghiên cứu đã chứng minh lợi ích tích cực của tập thể dục trong giảm thiểu các triệu chứng trầm cảm.
Giảm căng thẳng và lo lắng: Endorphin có tác dụng làm giảm cảm giác căng thẳng và lo lắng. Các nghiên cứu trên loài chuột đã chứng minh được mối liên hệ trực tiếp giữa nồng độ endorphin và hành vi lo lắng.
Tăng lòng tự trọng: Cảm xúc tích cực sẽ giúp bạn cảm thấy tự tin và lạc quan, từ đó làm tăng lòng tự trọng. Các nhà khoa học đã chứng minh mối liên hệ giữa endorphin và lòng tự trọng ở nam giới trong một nghiên cứu nhỏ.
Giảm cân: Vai trò của endorphin và các yếu tố kích thích khác trong điều chỉnh cảm giác thèm ăn và lượng thức ăn rất phức tạp. Trong các nghiên cứu trên động vật cho thấy ăn các loại thực phẩm tốt làm tăng hàm lượng endorphin và endorphin tăng lên giúp điều chỉnh cảm giác thèm ăn. Cần thêm nhiều nghiên cứu trên cơ thể người hơn để làm rõ tác động này.
Trong nghiên cứu trên 45 phụ nữ khỏe mạnh trong quá trình sinh con phát hiện rằng nồng độ beta-endorphin thấp vào cuối thai kỳ có liên quan đến nhu cầu dùng thêm thuốc điều trị giảm đau trong quá trình chuyển dạ.
Làm sao để tăng endorphin tự nhiên?
Tập thể dục: Thể dục giúp tăng endorphin làm giảm các hormon stress (chẳng hạn). Cũng có sự gia tăng adrenalin, serotonin và dopamin – các hormon này cùng endorphin làm cho người thấy thơ thới. Chỉ cần mười phút tập nhẹ cũng giúp tinh thần thơ thới. Những người thường xuyên tập luyện, hồi phục sau cơn trầm cảm nhanh hơn và tâm thần giữ được tốt vào lúc tuổi cao. Vận động viên chạy thường kể chuyện càng chạy càng sung, đó là sự tiết endorphin khi tới độ.
Sex: Một chủ đề nhiều người né tránh. Nhưng bác sĩ Fuhrman từng nhận định: “Bản thân tôi cho rằng ái ân là cách rất hay để endorphin được sản xuất. Endorphin đem đến một cảm giác lâng lâng an bình. Còn bác sĩ David Weeks, tác giả sách Các bí ẩn của sự siêu trẻ thấy có mối liên hệ giữa tình dục lành mạnh, endorphin và sự tươi trẻ.
Thật thú vị endorphin giúp bà mẹ mang nặng được, lại giúp chịu được đẻ đau. Cơn đau chuyển dạ thật cần thiết. Não tiết ra hormon, chất này làm tử cung co thắt, gây cơn đau đẻ, cảm giác đau báo cho não tiết ra endorphin, hormon này giúp bà mẹ thấy khoẻ hơn. Não lại nhả thêm oxytocin tạo cơn co thắt, cứ thế… Sau khi sinh, hình như endorphin cùng với oxytocin góp phần cho mẹ con gắn bó, thật đẹp.
Nghe nhạc: thư giãn bằng những bản nhạc yêu thích sẽ giúp tinh thần sảng khoáải và não bộ sẽ tăng tiết endorphin.
Tình nguyện: Khi con người tự nguyện làm một việc tốt, hay cho đi giúp cho ta cảm thấy nhiều sự kích thích trong não bộ.
Mùi hương: Ngửi một số mùi hương như vani, oải hương giúp cải thiện tâm trạng và tăng tạo cảm xúc tích cực, giảm căng thẳng và cải thiện tình trạng mất ngủ, trầm cảm.
Cười: Một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ. Vào thập niên 1970, Norman Cousins xuất bản một cuốn sách kể lại ông dùng phim hài để giảm cơn đau của mình. Năm 1989 một bài báo của hiệp hội Y học Hoa Kỳ của một nhà khoa học Thuỵ Điển cho biết: “Liệu pháp cười giúp cải thiện cuộc sống của những bệnh nhân mang bệnh mạn tính”. Văn hào Mark Twain thì nói: “Nhân loại chỉ có một vũ khí thật sự hiệu quả, đó là cái cười”. Hiệu quả của toa thuốc cười là làm endorphin trào ra tự nhiên.
Chocolate: Người tình sủng ái của vị vua Louis XIV, quý bà de Pompadour nước Pháp thường uống một tách sôcôla nóng. Sôcôla chứa chất phenylethylanin, kết hợp với đường, caffeine làm tiết ra serotonin và endorphin, hai hormon sảng khoái. Một nghiên cứu của đại học Harvard cho biết những người ăn sôcôla sống lâu hơn. Nên nhớ, 1 – 2 miếng một ngày thôi.
Linh Đàm
—————————————————–
Bài viết thuộc bản quyền Linhdam.Co. Chào đón chia sẻ của độc giả.
Riêng với chia sẻ vì mục đích thương mại, đăng bài trên báo mà chưa có sự đồng ý của tác giả là KHÔNG ĐƯỢC PHÉP. Quý đối tác/bạn đọc có nhu cầu liên hệ với Linh về bản quyền, cơ hội hợp tác, hoạt động thương mại, vui lòng email tới info@linhdam.co hoặc linhngocdam@gmail.com.