Bởi Linh Đàm (Emily)
Chào mừng bạn đến với What Matter EP40, cùng những câu chuyện mà Linh hy vọng – “matter”.
Những ngày đông Hà Nội, tôi từng yêu London Fog
Một kiểu tình yêu gắn liền với nghi thức.
Tách thủy tinh, hương vanilla dịu nhẹ, lớp bọt sữa trắng mềm, bồng bềnh, trà đen nóng hổi – đậm đà, thân quen mà ấm áp. Tôi hay ghé Tranquil, quán cà phê nấp sau lối vào nho nhỏ trên đường Nguyễn Quang Bích. Quán cafe nơi sách chất đầy đến tận trần nhà, nơi nhạc chảy chậm như thời gian bỏ quên ngoài cửa. Và nơi người ta nói chuyện với nhau bằng ánh mắt, hơn lời nói.
Nếu quán vắng, tôi thường ngồi trên chiếc sofa đỏ tầng 2 cả ngày. Nhấm nháp London Fog và phóng tầm mắt xuống chiếc piano và không gian phía dưới. Chỉ một tách London Fog nóng, chỉ những khoảng lặng không lời, và giai điệu của những ngày xưa cũ…
Nhưng rồi, những ngày thích làm marketing cho ẩm thực, được làm. Tôi bắt đầu tìm hiểu thêm về những món ăn, và những thức uống. Trước tiên vì yêu cầu công việc tôi cần hiểu hơn về thị trường, về xu hướng, về hành vi… Nhưng sau vì tình yêu cho ẩm thực, cũng vẫn luôn chảy trong tim tôi…
Giữa những ngày ấy, cơn bão Matcha ập đến…
Đột nhiên tôi thấy mình yêu lại, theo một cách rất khác…
Câu chuyện cũ hơn điều ta biết
Có một sự thật không nhiều người biết—Matcha không xuất phát từ Nhật Bản.
Nguồn gốc của loại trà xanh huyền thoại này thực chất bắt đầu từ Trung Quốc, từ thời nhà Đường (618–907), khi người ta hấp trà rồi ép thành bánh để bảo quản. Đến thời Tống (960–1279), trà bột mới bắt đầu xuất hiện, được nghiền mịn và đánh lên bằng nước nóng, gần giống cách uống Matcha ngày nay.
Sau đó, các nhà sư mang trà bột sang Nhật, mang theo cả tinh thần Thiền. Người Nhật tiếp nhận, phát triển và nâng tầm nó thành một nghệ thuật—từ cách chọn chén, đánh bột, đến cả không gian thưởng trà.
Matcha được biết đến như một phần của văn hóa Nhật Bản. Nhưng linh hồn của nó—thật ra—thuộc về cả Trung Hoa cổ đại và sự trầm mặc phương Đông.
Phương Đông luôn như vậy. Lặng lẽ nhưng sâu sắc. Không cần ồn ào để có sức mạnh.
Không chỉ là thức uống, mà là nghi lễ sống chậm
Matcha không phải thứ để uống vội. Không dành để cầm trên tay khi đang chạy deadline. Càng không phải món để tu vào bụng lúc đang vội vã.
Matcha cần thời gian. Cần một chút không gian. Cần sự hiện diện.
Ngày xưa, các thiền sư dùng Matcha để giữ cho tâm trí tỉnh táo, nhẹ nhàng nhưng không rơi vào buồn ngủ. Matcha chứa L-theanine, một hợp chất giúp tạo ra cảm giác “tỉnh táo nhưng thư giãn”—một trạng thái hiếm hoi mà cà phê không thể mang lại.
Về sức khỏe, Matcha là một “chiến binh thầm lặng.” Một ly Matcha có thể chứa lượng chất chống oxy hóa gấp 10 lần trà xanh thông thường. Nó giàu catechin, giúp giảm viêm, tốt cho tim mạch và làn da.
Nhưng điều khiến tôi rung động không chỉ là lợi ích. Mà là vẻ đẹp.
Cái màu xanh mướt như rêu. Cái chén sứ mộc mạc. Cái thìa tre nhỏ. Cái cách người ta đánh trà như thể đang thiền.
Từ di sản đến xu hướng: Sự hồi sinh của Matcha
Mùa hè này, Matcha như trở lại trên mọi nẻo đường của Việt Nam—từ những ly Matcha lạnh với bọt sữa thơm mịn trong quán cà phê ở Sài Gòn, cho tới Matcha chuẩn nghi lễ trong những tiệm trà tĩnh lặng ở Đà Nẵng.
Và không chỉ ở Việt Nam. Tại Mỹ, thị trường Matcha đang tăng trưởng đều đặn với tốc độ 8–10% mỗi năm. Trên toàn cầu, Matcha là một phần trong làn sóng sống chậm, ăn uống có ý thức, và quay về với thiên nhiên.
Cà phê vẫn phổ biến, đúng. Nhưng có lẽ bạn sẽ bất ngờ khi biết: trà mới là thức uống được tiêu thụ nhiều thứ hai thế giới, chỉ sau nước lọc.
Chúng ta, dù có thừa nhận hay không, vẫn là một hành tinh uống trà.
Và Matcha—đang trở lại, một cách âm thầm nhưng vững chắc.
Vì sao ta quên, và vì sao ta trở về
Có một thời, mọi thứ đến từ Trung Quốc hay châu Á dễ bị gắn mác là “lỗi thời,” “cũ kỹ,” hoặc “không hợp thời đại.”
Nhưng giờ, thế cuộc đang thay đổi.
Trung Hoa không chỉ trỗi dậy về kinh tế, mà còn đang khẳng định lại vị thế văn hóa. Từ những món ăn Quảng Đông nhẹ nhàng theo mùa, đến vị cay thâm trầm của Tứ Xuyên, từ trà, lụa, giấy, thuốc súng, mọi thứ đều đã được tạo ra, phát triển và lan tỏa từ phương Đông.
Chỉ là, có lẽ, phương Tây giỏi kể chuyện hơn. Họ biết cách làm một thứ cũ trở nên mới. Biết cách gắn cảm xúc vào sản phẩm. Nhưng điều đó không có nghĩa là phương Đông không đẹp. Chỉ là chúng ta cần học lại cách kể chuyện.
Và có vẻ, thế giới đang bắt đầu muốn lắng nghe.
Một tách trà và những điều lặng lẽ
Tôi từng đọc một câu thế này:
“Matcha teaches us to embrace the imperfect, the simple, and the slow.”
— Marie Kondo
Tôi từng nghĩ cái đẹp là ly London Fog, là hương vanilla thoảng nhẹ, là vị cam bergamot ấm nồng, là điều ngọt ngào của việc đi trốn vào một ngày thấy lòng muốn chùng lại. Và đúng, nó đẹp thật.
Nhưng tôi cũng học vẻ đẹp cũng có thể được định nghĩa theo một cách khác—trong một ly Matcha. Trong màu xanh dịu, trong cách chiếc chổi tre chậm rãi khuấy bột mịn, trong sự tĩnh lặng giữa hai ngụm trà.
Cái đẹp có thể đến từ nhiều nơi. Nhưng điều quan trọng là ta có dừng lại đủ lâu để nhận ra nó hay không, vậy thôi!
What Matters?
Giờ đây, tôi vẫn thỉnh thoảng ghé Tranquil. Kệ sách vẫn cao chạm trần. Nhạc vẫn chậm. Thành phố vẫn vội vã ngoài kia. Để gọi một London Fog và chìm vào những dịu êm quen thuộc…
Nhưng tôi cũng sẽ thi thoảng ghé qua một vài nơi chốn quen thuộc khác, trên những góc phố cứ mỗi chiều, lá lại rụng rơi trên đầu và xào xạc dưới chân – khi tôi lững thững đi bộ tới quán. Đến để gọi cho mình một ly Matcha tàu hũ, hoặc đơn giản là Matcha Latte hoặc chỉ Matcha. Và cứ thế, tôi vừa nhấp từng ngụm vừa chầm chậm cảm nhận vị chát lẫn trong vị thanh của thức uống đặc biệt này. Để thấy như mình đang uống cả lịch sử. Và mỉm cười.
Không phải vì tôi quên Earl Grey hay bỏ London Fog, mà vì tôi đã chừa thêm một khoảng nhỏ cho điều khác: Một điều của những năm tháng cũ. Một điều không cần tuyên bố. Hay ngắn gọn?
Một lời thì thầm màu xanh – từ phương Đông!
Và có lẽ lần này, khi phương Đông trở lại—thế giới đã sẵn sàng lắng nghe!