Khi tôi mua sắm, thế giới trở nên tốt đẹp hơn, tôi quên đi những nỗi buồn và căng thẳng, hạnh phúc trong thế giới của đồ mới và cảm giác mình được toàn quyền quyết định, được phục vụ như thượng đế. Mua sắm, dù bạn yêu hay ghét đã trở thành một thói quen điển hình của thế giới hiện đại. Nhưng bạn có biết thứ “trị liệu” bằng mua sắm mà bạn vẫn “say đắm” mỗi lần buồn chán này, cụ thể nó là gì không?
Và có thực sự, chỉ khi bạn mua sắm, thế giới mới tốt đẹp hơn?
Trị liệu bán lẻ là?
Vào đêm Giáng sinh năm 1986, tạp chí Chicago Tribune lần đầu tiên sử dụng khái niệm “Retail Therapy- Trị liệu mua sắm” để mô tả một thực trạng của xã hội hiện đại: “Chúng ta đã trở thành một quốc gia đo lường cuộc sống của mình trong những chiếc túi mua sắm và chăm chút cho vấn đề tinh thần của mình thông qua những cách thức trị liệu mua sắm”.
Từ đó, trị liệu mua sắm hay liệu pháp bán lẻ trở thành một thuật ngữ chỉ việc mua sắm với mục đích chính là cải thiện tâm trạng hoặc thái độ của người mua. Hoạt động này thường diễn ra trong giai đoạn một người gặp các vấn đề trầm cảm hoặc căng thẳng, và đây là một thói quen tồn tại trong thời gian ngắn. Các mặt hàng được mua trong thời gian trị liệu mua sắm đôi khi được gọi là “mua thoải mái”.
Câu chuyện này có quen thuộc với bạn không? J đã có một cuộc hôn nhân không có sự hạnh phúc trong hơn một thập kỷ. Cuối cùng khi ly hôn, việc đầu tiên cô ấy làm là mua tất cả những bộ ga giường mới: “Tôi giống như bị ma nhập. Tôi đã dành hàng giờ để mua sắm đúng thứ, và cuối cùng tôi đã mua được những tác phẩm, chăn lông vũ đẹp nhất. Nó thực sự mang lại cảm giác trị liệu – giống như tôi đang rũ bỏ cuộc hôn nhân cũ và sẵn sàng bắt đầu lại. “
Thực tế chỉ ra trị liệu mua sắm có thể giúp con người có một thời gian ngắn thoải mái (giảm bớt chứng phiền muộn) tuy nhiên kèm theo đó là các vấn đề về chi phí, khiến nó trở thành một “con dao hai lưỡi”, tùy thuộc vào việc mỗi người sử dụng hợp lý hay không. Ở một mức độ nhất định, trị liệu mua sắm có thể được tiếp cận giống như chứng nghiện mua sắm (rối loạn mua sắm). Năm 2001, Liên minh Châu Âu thực hiện một nghiên cứu cho thấy 33% người mua sắm được khảo sát phản hồi họ “có mức độ nghiện mua sắm cao hoặc tiêu dùng không cần thiết”.
Nghiên cứu tương tự cũng cho thấy những người trẻ tuổi Scotland có mức độ nhạy cảm cao nhất với việc mua sắm vô độ. Một cuộc khảo sát năm 2013 với 1000 người Mỹ trưởng thành cho thấy hơn một nửa đã tham gia vào trị liệu mua sắm, với việc thực hành này phổ biến hơn ở phụ nữ (63,9% phụ nữ và 39,8% nam giới); phụ nữ có nhiều khả năng mua quần áo nhất trong khi nam giới có nhiều khả năng mua thực phẩm nhất.
Theo Peggy Wynne- chuyên gia trị liệu ở San Francisco, “tất cả chúng ta đều thích một liệu pháp bán lẻ nhỏ ngay bây giờ và sau đó. Với liều lượng nhỏ, có thể kiểm soát được, nó có thể xoa dịu tâm hồn. Mua sắm không thành vấn đề khi nó được thực hiện điều độ, giống như sử dụng rượu vừa phải. “
Tuy nhiên, nếu chúng ta không sử dụng rượu vừa phải. Chuyện gì sẽ xảy ra?
Áp lực về việc thanh toán các hóa đơn, tìm cách giải quyết vấn đề ở bề nổi và cảm giác hạnh phúc ngắn hạn rồi sẽ biến mất, vấn đề và nỗi căng thẳng của bạn vẫn ở đó, thậm chí bạn còn căng thẳng hơn khi mua sắm theo cảm xúc và thứ bạn mua không phải là thứ bạn cần giờ trở nên thừa thãi. Thế giới có vẻ không hề tốt đẹp hơn khi bạn mua sắm nữa. Vậy phải làm sao?
Làm thế nào để kiểm soát sở thích cám dỗ này?
Biết các yếu tố kích hoạt chi tiêu theo cảm xúc của bạn
Chìa khóa đầu tiên để hạn chế liệu pháp bán lẻ là hiểu điều gì thúc đẩy bạn chi tiêu. Tâm trạng hoặc điều gì sẽ cám dỗ bạn mua hàng ngoài kế hoạch? Nếu bạn biết các yếu tố kích hoạt chi tiêu của mình, bạn có thể tìm cách chống lại và / hoặc tránh hoàn toàn những cám dỗ chi tiêu đó.
Theo dõi chi tiêu của bạn để tìm những lần mua hàng theo cảm xúc
Cách duy nhất để biết về tất cả các thói quen chi tiêu theo cảm xúc của bạn là theo dõi chi tiêu hàng ngày của bạn. Bạn dễ dàng theo dõi chi tiêu bằng cách giữ tất cả các biên lai của mình để kiểm tra sau này hoặc bằng cách sử dụng các ứng dụng hoặc phần mềm để theo dõi hành vi của bạn. Bạn có thể nhận thấy một số thời điểm nhất định trong ngày hoặc các ngày trong tuần mà bạn có nhiều khả năng chi tiêu cho các mặt hàng bạn không cần – và cũng nhận thấy tất cả các giao dịch mua nhỏ bạn không thực sự cần (và có thể quay lại cửa hàng). Điều này không chỉ giúp bạn hạn chế việc chi tiêu quá đà mà còn giúp bạn trở nên khỏe mạnh về tài chính- khía cạnh quan trọng trong tổng thể 8 khía cạnh khỏe mạnh về sức khỏe.
Sử dụng Quy tắc 48 giờ
Một cách để giảm chi tiêu theo cảm xúc là sử dụng quy tắc 48 giờ. Đây là một cách đơn giản – nhưng hiệu quả – để đối phó với những cám dỗ chi tiêu. Thay vì bỏ một “thứ muốn” cụ thể vào giỏ hàng, bạn ghi tên và giá của mặt hàng đó vào sổ ghi chú. Hãy dành cho mình 48 giờ để suy nghĩ về quyết định mua hàng cụ thể và tác động của nó đến ngân sách hàng tháng của bạn. Trong khoảng thời gian 48 giờ, hãy tự hỏi bản thân xem bạn có thực sự cần món đồ đó không – và nó có thực sự xứng đáng với bạn hay không. Hầu hết thời gian, quy tắc 48 giờ sẽ giúp bạn khách quan hơn với quyết định mua hàng của mình.
Xóa các ứng dụng chi tiêu khỏi điện thoại của bạn (Và hủy đăng ký nhận email khuyến khích bạn chi tiêu)
Khi bị cám dỗ chi tiêu, tốt nhất bạn nên biến nó thành thách thức khi mua hàng ngoài kế hoạch. Điều này có thể có nghĩa là giữ thẻ tín dụng của bạn trong một tảng đá đông cứng, xóa các ứng dụng mua sắm và phiếu giảm giá khỏi điện thoại của bạn hoặc thậm chí hủy đăng ký nhận email của nhà bán lẻ nêu bật các ưu đãi lớn. Bạn biết điều gì sẽ khiến bạn chi tiêu quá mức, vì vậy việc tiêu tiền trở nên khó khăn hơn sẽ giúp bạn chống lại sự thôi thúc chi tiêu theo cảm tính.
Giảm Liệu pháp Bán lẻ bằng cách theo dõi sát sao Ngân sách
Nhiều người nhận thấy lập ngân sách là một cách đã được chứng minh để giảm bội chi. Bạn có thể sử dụng phương pháp phong bì để giới hạn chi tiêu của mình trong từng danh mục (ví dụ: thực phẩm, bảo hiểm, gas, giải trí). Hoặc bạn có thể tuân theo một ngân sách tổng thể hàng tháng sẽ buộc bạn phải tiết kiệm (và đầu tư) một số tiền nhất định mỗi tháng – trong khi chi tiêu cho những thứ bạn cần và trả bớt nợ. Lập ngân sách là chìa khóa để tránh liệu pháp bán lẻ.
Nhận sự hỗ trợ từ một người bạn tốt khi cảm thấy bị thôi thúc chi tiêu
Bạn có một người bạn tốt, người có thể giúp bạn có trách nhiệm với các mục tiêu tài chính của mình không? Chỉ cần có ai đó để trò chuyện khi cảm thấy muốn chi tiêu quá mức (đặc biệt là vào những ngày cảm thấy buồn) là chìa khóa để đưa ra các quyết định tài chính tốt hơn. Mọi người đều cần một thành viên trong gia đình hoặc một người bạn đáng tin cậy có thể gọi điện thoại hoặc gặp mặt khi những cám dỗ tài chính ập đến.
Cải thiện tâm trạng của bạn bằng “Window Shopping”
Tạp chí Tâm lý người tiêu dùng đã trích dẫn một nghiên cứu chỉ ra rằng mua sắm giả định cũng có hiệu quả trong việc cải thiện tâm trạng – có nghĩa là mua sắm qua cửa sổ hoặc đưa những món hàng bạn muốn vào danh sách mong muốn thay vì vào giỏ hàng. Chỉ cần đảm bảo để thẻ tín dụng của bạn ở nhà để bạn sẽ không mua bất cứ thứ gì khi đến cửa hàng.
Tự đãi bản thân bằng những món mua nhỏ (Trong phạm vi ngân sách của bạn)
Tạo ngân sách “thú vị” cho phép bạn mua hàng một cách tự do (và không hối tiếc). Không có gì sai với chi tiêu theo cảm tính nếu bạn có một phần trong ngân sách của mình và duy trì các mục tiêu tài chính tổng thể của mình. Bạn chỉ gặp rắc rối khi tự chuốc lấy nợ nần và mất kiểm soát.
—————————————————–
Chúng ta không thể tránh khỏi việc mua sắm, và các buổi trị liệu mua sắm bởi ở một mức độ chừng mực, vẫn là một thứ cần thiết. Tuy nhiên, đôi khi thế giới trở nên tốt đẹp hơn và bạn hạnh phúc hơn, chỉ đơn giản bằng cách bạn hít thở một hơi thật sâu, và xoay trục lăng kính cuộc sống của bạn theo một hướng khác- thậm chí miễn phí.
Hoàn toàn không cần đến mua sắm.
Linh Đàm
—————————————————–
Bài viết thuộc bản quyền Linhdam.Co. Chào đón chia sẻ của độc giả.
Riêng với chia sẻ vì mục đích thương mại, đăng bài trên báo mà chưa có sự đồng ý của tác giả là KHÔNG ĐƯỢC PHÉP. Quý đối tác/bạn đọc có nhu cầu liên hệ với Linh về bản quyền, cơ hội hợp tác, hoạt động thương mại, vui lòng email tới info@linhdam.co hoặc linhngocdam@gmail.com.