“Cảnh tượng đẹp nhất trên thế giới là một đứa trẻ tự tin đi trên đường đời sau khi bạn đã chỉ đường cho con.” – Nho giáo
Bạn còn nhớ khoảnh khắc lần đầu tiên ôm chàng trai bé nhỏ của bạn trên tay? Tôi thì sẽ không bao giờ quên. Gương mặt thánh thiện và thơ ngây, cảm giác vẫn còn vô cùng bé bỏng và cần sự che chở tuyệt đối từ người lúc này, đã có thể là cả thế giới với con. Và tôi cũng cá rằng, bạn đã hy vọng bằng cả trái tim mình chỉ vì một điều: Rằng chàng trai của bạn sẽ có một tuổi thơ êm đềm, tuổi thanh xuân lành mạnh và một ngày nào đó, có thể trở thành một người đàn ông tuyệt vời.
Chắc đó không phải là hy vọng gì quá tham lam. Tuy nhiên, nếu để ý, ta có thể thất rất nhiều chàng trai đã phải trải qua những nỗi đau, bị làm hại hoặc tiêu cực hơn là gây hại cho người khác. So với con gái, nguy cơ chịu ngồi tù của con trai cao gấp 9 lần, nguy cơ sử dụng ma túy cao gấp 3 lần, nguy cơ tự tử hoặc không may trải qua tai nạn xe hơi gấp 3 lần. Đó là những con số khủng khiếp, và có lẽ không nên chỉ ngồi yên sợ hãi, ta cần tìm cách giải quyết cho những vấn đề này, càng sớm càng tốt.
Đôi khi, tại các buổi hội thảo về nuôi dạy con cái, khi được yêu cầu kể những phẩm chất mà khán giả nghĩ tạo nên một người đàn ông tốt; Bạn có thể đoán những gì mọi người đều hét lên – những thứ như tử tế, nhẹ nhàng, an toàn, đáng tin cậy, mạnh mẽ, quan tâm. Ai đó sẽ nói đùa “tỉnh táo”, “kiên cường” hoặc “trông giống như Elon Musk”. Nhưng làm thế nào để nuôi dạy con và chuẩn bị cho trẻ tự lập trong cuộc sống riêng sau này? Nó có thể bắt đầu sớm hơn bạn nghĩ rất nhiều. Và càng bắt đầu sớm, con bạn càng có lợi.
Cơ bắp và trái tim
Nhưng tôi nghĩ hai điều quan trọng nhất chỉ nên là: cơ bắp và trái tim. Mạnh mẽ, đáng tin cậy, ở một bên. Ấm áp và yêu thương, ở một bên. Chỉ có một phía là chưa đủ. Một kẻ say rượu ủy mị là không tốt. Nhưng một người cha siêu nhân mà lạnh lùng cũng không mang lại ích lợi. Những chàng trai, cần có cả hai.
Thế giới không cần những võ sĩ có thể vật bò tót nữa, thế giới cần những cậu bé và những người đàn ông có thể giao tiếp nhiều hơn.
Cùng con lớn lên và trở thành một người đàn ông tốt, còn có nghĩa hiểu chàng trai mà bạn bắt đầu cùng là ai. Con trai và con gái có khác nhau không? Có và không. Có quan điểm cho rằng nên loại bỏ hoàn toàn về giới tính để đem đến sự bình đẳng. Ví dụ con trai nên nấu ăn, và con gái vẫn nên trở thành phi hành gia.
Hầu hết các bé trai đều thể hiện những kiểu phát triển khác nhau, ngay cả khi còn trong bụng mẹ. Bộ não của bé trai phát triển chậm hơn kể từ thời điểm các bé bắt đầu sản xuất testosterone, chỉ vài tháng tuổi thai. Và sự khác biệt đó vẫn tồn tại- nhiều bé trai phát triển chậm hơn bé gái với khoảng cách lên tới 20 tháng ở một vài khía cạnh trong sự phát triển não bộ ở thời điểm 5 tuổi. Không chỉ vậy, con trai khác rất nhiều trong cùng giới. Ví dụ, cùng là con trai, những những bé trai có lượng testosterone cao khi sinh gặp nhiều khó khăn khi đọc và nói hơn.
Một điểm cần lưu tâm nữa, hầu hết các bé trai ở tuổi lên năm (và một số bé gái) chưa sẵn sàng ngồi yên- trên thực tế, nếu chúng làm vậy sẽ gây hại cho sự phát triển trí não của chúng. Và trẻ chưa sẵn sàng cho việc học vẹt hoặc bị buộc phải đọc và viết. Ở những quốc gia mà trẻ bắt đầu đi học từ sáu hoặc bảy tuổi, chúng làm tốt hơn nhiều. Di chuyển nhiều, vui chơi, năng động hơn giúp ích cho trẻ tốt hơn việc gò ép theo một khuôn khổ. Và đặc biệt, những bé trai hiếu động vô cùng cần điều này.
Và đó mới chỉ là khởi đầu.
Hoạt động, ồn ào và phiền phức
Những cha mẹ của trẻ bốn tuổi nhận thức rõ ràng việc trẻ có mức độ hoạt động rất cao, liên tục ồn ào và phiền phức. Nhưng sẽ thật nhẹ nhõm nếu bạn biết rằng điều này không có gì là xấu xí. Nhưng việc các bé trai (và một số bé gái) bùng nổ năng lượng là điều hoàn toàn bình thường và cha mẹ nên tận dụng cơ hội để phát huy hoặc cân bằng, “phanh” con lại đúng lúc. Nếu chúng ta khiến một cậu bé cảm thấy mình thật tệ vì là một câu bé, chúng sẽ kích hoạt nỗi lo lắng về việc được yêu, và đó có thể là khởi đầu cho những suy nghĩ tiêu cực và hàng loạt vấn đề về sau. Hãy đặt ra ranh giới và yêu cầu chàng trai của bạn bình tĩnh, nhưng hãy làm điều đó một cách nhẹ nhàng.
Một giai đoạn khác của tuổi thiếu niên – được gọi là giai đoạn tuổi trưởng thành – được các nhà nghiên cứu tại Bệnh viện Nhi đồng Hoàng gia Melbourne phát hiện vào năm ngoái trong một nghiên cứu dài hạn với 1.200 trẻ em đang đến tuổi vị thành niên. Adrenarche xuất hiện từ tám đến chín tuổi. Đó là sự gia tăng các hormone được gọi là hormone tuyến thượng thận và cũng hiển thị trên các bản quét não. Nhiều người gọi đây là “tám phần cảm xúc”. Con trai của bạn sẽ dễ trở nên khó chịu, hay lo lắng, mất kiểm soát, và nhìn chung không phải là con người bình thường của nó. Nó sẽ khiến cậu bé hoang mang không kém gì bạn. Adrenarche là giai đoạn dậy thì đầu tiên, mặc dù các dấu hiệu bên ngoài sẽ không biểu hiện trong ba hoặc bốn năm sau đó.
Trái tim rộng mở
Nhưng hầu hết các bé trai cuối cùng sẽ lớn hơn hoặc khỏe hơn các bé gái, và cuối cùng, lớn hơn bạn đời của mình. Vì vậy, điều tối quan trọng là ta nên dạy chúng không bao giờ đánh hoặc làm tổn thương, thậm chí không tôn trọng hoặc thô lỗ với trẻ em gái hoặc phụ nữ, bắt đầu với mẹ hoặc chị gái của chúng. Các ông bố và bà mẹ phải cùng nhau củng cố thông điệp này, ngồi xuống với trẻ và nói rõ một người đàn ông tốt là như thế nào, và rằng họ mong đợi điều này và sẽ không bao giờ đi cùng với bất kỳ điều gì khác biệt. Để trở thành một người đàn ông tốt, một cậu bé phải nghe chính xác điều đó có nghĩa là gì trong thực tế (và tất nhiên, xem điều đó được thực hiện bởi những người đàn ông mà cậu lớn lên xung quanh).
Một bước đột phá mới trong những gì chúng ta muốn ở đàn ông và phải dạy cho các chàng trai của chúng ta, đó là cách có một trái tim rộng mở. Những người cha trìu mến ôm và âu yếm, dễ dàng thể hiện cảm xúc của bản thân và có thể nói “Tôi buồn” hoặc “Tôi sợ hãi” nuôi dạy những cậu bé khỏe mạnh về tinh thần. Người đàn ông kiểu cũ khiến tình cảm của mình bị chai sạn, chỉ bùng nổ khi anh ta say xỉn, hoặc khi mọi thứ đã ở mức quá tải.
Nhiều nghiên cứu đã giải thích toàn bộ cơ chế cho lý do tại sao con người khóc, và cách điều này chữa lành não sau khi mất mát, và ngăn chặn bạo lực (vì hầu hết những người bạo lực thực sự sợ hãi và đau buồn hơn là tức giận). Điều cần thiết là con trai có thể khóc ở mọi lứa tuổi và dễ bị tổn thương. Như nhà nghiên cứu xã hội, Tiến sĩ Brene Brown đã lập luận trong bài nói chuyện TED xuất sắc của mình, không có gì tốt đẹp xảy ra mà không bị tổn thương. Tình yêu, tình bạn, tình cha mẹ, sự sáng tạo, học hỏi những điều mới, sự gần gũi và thân thiết đều liên quan đến việc dễ bị tổn thương. Sai lầm và có nguy cơ bị từ chối. Đủ can đảm để thất bại, và không bị tê liệt vì xấu hổ, là điều cần thiết để trở thành một người cha, người chồng hoặc người bạn.
Lùi lại một bước
Cho phép con bạn làm nhiều việc hơn cho bản thân là một cách để cho phép chúng trở nên độc lập và tự chủ — cả hai đặc điểm cần thiết cho tuổi trưởng thành. Thông thường, chúng ta thường mắc sai lầm khi tiếp tục “làm” cho con cái của chúng ta những gì chúng có thể làm cho bản thân vì chúng ta muốn trở nên tốt đẹp hoặc cảm thấy điều đó có thể quá thách thức đối với chúng.
Đừng bao giờ làm cho con cái của bạn những gì chúng có thể và nên làm cho chính chúng. Tôi không thể nhấn mạnh đến niềm tự hào và sự độc lập phát triển khi chúng ta chỉ cho con mình một cơ hội.
Hãy nhớ rằng, mục tiêu không phải là làm con bạn choáng ngợp bằng cách đòi hỏi quá nhiều — hãy bắt đầu bằng cách giao cho chúng những nhiệm vụ mới dần dần theo thời gian, nâng cao vai trò của chúng trong việc chăm sóc bản thân.
Cho phép lựa chọn, kể cả lựa chọn sai
Hầu hết các sách và tài nguyên về nuôi dạy con cái đều đưa ra các hình thức thao túng khác nhau để khiến trẻ làm những gì bạn muốn, khi bạn muốn chúng làm. Cuối cùng, kiểu tiếp cận này sẽ phản tác dụng, vì trẻ em sẽ ít quen với việc tự mình lựa chọn. Họ sẽ có xu hướng đợi ai đó nói cho họ biết phải làm gì hoặc gặp khó khăn khi đưa ra các quyết định cơ bản.
Bằng cách cho trẻ những lựa chọn phù hợp với lứa tuổi, trẻ sẽ cảm thấy được trao quyền và bắt đầu tập cách đưa ra lựa chọn; trẻ sẽ khám phá ra cảm giác như thế nào khi đưa ra những lựa chọn tích cực — cũng như ý nghĩa của nó khi họ đưa ra những lựa chọn sai lầm.
Khi trẻ có cơ hội để đưa ra một lựa chọn sai và sau đó sửa sai thông qua kết quả của lựa chọn đó với cha mẹ bên cạnh chúng, chúng đang học nhiều hơn một bài phát biểu dù nổi tiếng mà cha mẹ muốn trẻ nghe trên mạng.
Và tôi biết tôi sẽ muốn con mình đưa ra những “lựa chọn sai lầm” sớm trong cuộc sống khi chi phí cơ hội thấp hơn là đợi đến khi chúng lớn hơn và chi phí cơ hội có thể trở nên khủng khiếp sau này.
Con bạn không thể đưa ra những lựa chọn tốt trong cuộc sống trừ khi chúng biết đúng sai. Sự dạy dỗ này bắt đầu trong gia đình. Nếu bạn muốn con trai mình thành công, hãy dạy con có những lựa chọn tốt trong cuộc sống, bao gồm nói không với ma túy, hút thuốc, uống rượu khi chưa đủ tuổi và nội dung khiêu dâm, vì tất cả đều được xác định là gây nghiện cao và ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh. Đây không phải là loại tệ nạn duy nhất mà cha mẹ nên biết để ngăn chặn tình trạng nghiện ngập.
Chúng ta đã có một cuộc cách mạng về tình cha con, và rất có thể các bé gái và bé trai sẽ trở nên tốt hơn nhờ đó
Sự hiểu biết mới về thời niên thiếu của các bé trai và hình mẫu người đàn ông chúng ta muốn cùng con trở thành, có thể sẽ thay đổi thế giới của chúng ta. Chúng tôi biết rằng mỗi cậu bé đều khác nhau, và bạn phải tìm hiểu phiên bản độc đáo của riêng mình. Chúng ta biết rằng cá tính có thể giao thoa, và bạn có thể có một cô gái nam tính cũng như một chàng trai trầm lặng nhạy cảm, và cả hai đều có giá trị và cần thiết trong thế giới của ngày mai. Chúng tôi biết rằng nếu bạn nắm lấy sự khác biệt và làm việc với chúng, thì mọi chuyện sẽ tuyệt vời hơn rất nhiều.
Sự hiểu biết mới về thời niên thiếu của các bé trai và hình mẫu người đàn ông chúng ta muốn cùng con trở thành, có thể sẽ thay đổi thế giới của chúng ta. Chúng tôi biết rằng mỗi cậu bé đều khác nhau, và bạn phải tìm hiểu phiên bản độc đáo của riêng mình. Chúng ta biết rằng cá tính có thể giao thoa, và bạn có thể có một cô gái nam tính cũng như một chàng trai trầm lặng nhạy cảm, và cả hai đều có giá trị và cần thiết trong thế giới của ngày mai. Chúng tôi biết rằng nếu bạn nắm lấy sự khác biệt và làm việc với chúng, thì mọi chuyện sẽ tuyệt vời hơn rất nhiều.
Hiểu chàng trai của bạn, và bạn có thể có cách yêu thương con tốt nhất
Có những điều mới mẻ ảnh hưởng đến thời thơ ấu, đặc biệt là những năm thiếu niên, vốn không xuất hiện nhiều khi chúng ta còn nhỏ. Điều tồi tệ nhất trong số này có lẽ là nội dung khiêu dâm trực tuyến khi trẻ lớn hơn.
Các ông bố bà mẹ cần ngồi lại với các bé trai trước tuổi vị thành niên và nói với chúng rằng: con có thể sẽ thấy một số thứ kinh tởm từ bạn bè hoặc trên mạng. Con sẽ tự nhiên cảm thấy tò mò về nó, nhưng một số điều đó thật kinh khủng và ác ý. Và đó không phải là cách tình yêu thực sự hoạt động. Tình dục thực sự tuyệt vời khi nó thân ái, tử tế, vui vẻ và tôn trọng. Và nó cũng là chuyện cảm xúc cá nhân, không giống như các bộ phim khiêu dâm khi tình dục lúc này chỉ sử dụng cơ thể nhân vật, đôi khi khiến cho phụ nữ trở nên hèn hạ và làm tổn thương họ, không hề có giá trị nhân văn hay cảm xúc.
Thật là một điều khó khăn khi nói về vấn đề này với lũ trẻ của chúng ta, nhưng chúng ta sẽ phải làm điều đó. Những chàng trai muốn chúng ta giúp đỡ và sẽ là mất mát nếu chúng ta không thể bên cạnh con. Thật là nhẹ nhõm khi có thể cởi mở về tình dục và để lũ trẻ của chúng ta biết đó là điều bình thường, là điều tuyệt vời và có thể trò chuyện về điều đó.
—————————————————–
Xét cho cùng, mọi đứa trẻ đều sống theo những kỳ vọng mà cha mẹ dành cho chúng. Công việc của chúng ta với tư cách là cha mẹ là tạo ra một môi trường nơi con cái của ta có thể học các kỹ năng sống và phát triển các tính cách sẽ mang chúng khi trưởng thành. Nếu bạn dành thời gian để cố ý “lùi bước” trong một số lĩnh vực và để con lớn lên bằng tình yêu thương, bạn sẽ thấy con mình nở rộ ở những lĩnh vực mà nếu không chúng sẽ không có cơ hội phát triển.
Linh Đàm
—————————————————–
Bài viết tham khảo tư liệu của IrishTimes, The Art of Simple đồng thời thể hiện quan điểm của tác giả, thuộc bản quyền linhdam.co. Chúng tôi chào đón chia sẻ của tất cả độc giả.
Riêng với chia sẻ vì mục đích thương mại, đăng bài trên báo mà chưa có sự đồng ý của tác giả là KHÔNG ĐƯỢC PHÉP.
Quý đối tác/bạn đọc có nhu cầu liên hệ với Linh về bản quyền, cơ hội hợp tác, hoạt động thương mại, vui lòng email tới info@linhdam.co hoặc linhngocdam@gmail.com.